‘De Duitse soldaten waren ook gewoon mensen die uit hun gewone leven waren weggehaald’

Interviewers Nick, Manuel en Makya van de Bosschool worden begroet door Jaap Vrasdonk en zijn vrouw Maria en nemen plaats op de bank in de woonkamer. Maria (92) heeft de oorlog in Amsterdam meegemaakt en mengt zich regelmatig in het verhaal van Jaap (92) waarbij ze linken legt met haar eigen ervaringen tijdens de oorlog. Jaap vertelt over zijn twee omgekomen broertjes, die vlak na de oorlog in de duinen omkwamen.

Hoe voelde u zich als kind toen de oorlog uitbrak en tijdens de oorlog?
‘De oorlog begon op een mooie ochtend in mei. De kastanjebomen rondom de Ruinekerk stonden in bloei. Na de bombardementen op het vliegveld vroeg ik me af hoe het er daar uit zou zien. Langzaam drong het tot me door dat het heel erg was. Maar toch, als kind kreeg ik van de hele erge dingen niet veel mee. Ik was veertien en ervoer de oorlog vooral als interessant. En ik deed ook leuke dingen; ik ging naar de bioscoop en naar de gymnastiekvereniging Be Quick, die nu nog altijd bestaat.’

Heeft u familie verloren in de oorlog?
‘In de oorlog heb ik twee broertjes verloren. De kustlijn van Bergen aan Zee was afgebakend door mijnen en prikkeldraad. Daarmee wilden de Duitsers de geallieerden die aan land zouden komen tegenhouden. Maar je kon onder het prikkeldraad doorkruipen. Dat deden mijn broertjes en een vriendje een keer. Ze renden over de paadjes in de duinen en zijn zo op de mijnen gestapt. Ze zijn uit elkaar gereten. Dit was de vreselijkste ervaring voor mij in de oorlog.’

Welke invloed heeft de oorlog op u gehad?
‘Het is een goeie levensles omdat ik weet hoe een oorlog in elkaar zit en hoe het niet moet. Ik besefte ook goed dat de Duitsers die in Bergen verbleven ook gewoon maar mensen waren die uit hun gewone leven en werk gehaald werden en verplicht waren mee te werken met Hitler. Ze waren heel gemoedelijk en aardig, maakten een praatje en dronken een biertje met ons. We groetten elkaar op straat; wij zeiden ‘goedemorgen’ en zij ‘gute Mahlzeit’. De oorlog heeft me doen beseffen dat een oorlog geen winnaars kent, alleen verliezers, omdat er aan beide kanten zoveel doden en gewonden vallen.’