‘Wij hadden regelmatig onderduikers in huis’

Jolien, Juul en Giula interviewen Hennie de Kat. Ze vinden het ongelofelijk dat haar moeder verraden is voor geld en dat ze zo lang in zoveel verschillende kampen gezeten heeft. ‘Het is fijn dat u ons nu uw verhaal kunt vertellen.’ Hennie knikt. ‘Ja, want het is verschrikkelijk wat er gebeurd is en zoiets mag nooit weer gebeuren.’

Tijdens de oorlog ging u toen ook gewoon naar school?
‘Nou, ik ben tot 1942 op school gebleven. Ik zat op de Mulo maar ik zakte steeds, want ik was veel ziek, ik had malaria. Dan was ik om de dag heel erg ziek en rillerig met hoge koorts. Veel mensen in Amsterdam-Noord hadden malaria. Toen hebben ze op een gegeven moment alle huizen in Noord met poeder ingespoten. Het kwam van de muggen uit de haven. Die waren meegekomen op de schepen uit de tropen.’

Kende u mensen die in het verzet zaten?
‘Mijn moeder zat in het verzet. We hadden regelmatig Joodse onderduikers in huis. Op een gegeven moment hadden we zes mensen in huis. Ab van der Linden, de kelner van Tita Tovenaar met zijn vrouw, twee tantes van hem en een vriend met zijn vrouw. We hadden namelijk een trap naar boven maar dan had je beneden een kast staan met boekenplanken en verder helemaal dicht. En daarachter hadden we een gat in de muur gemaakt en daar konden ze dan met z’n vieren in als er onraad was. De twee anderen zaten dan op de vliering op de balken. We hebben het maar één keer voor proef uitgeprobeerd. Gelukkig zijn ze verder nooit geweest.’

Was het niet gevaarlijk voor uw moeder?
‘Ik was aan het werk in de stad. Ik werkte bij de krant Het Volk. Op een gegeven moment hoorde ik op mijn werk dat mijn moeder opgepakt was. Hoe ik dat precies hoorde dat weet ik niet meer want we hadden natuurlijk geen telefoon. Maar ze is samen met de twee mannen en de oudere dame die bij ons ondergedoken zat opgepakt door de Sicherheitsdienst. Zij hebben het alle drie niet overleeft. Die herinneringen daaraan, die zijn heel erg.  Mijn moeder is vanuit de gevangenis op de Amstelveense weg naar Kamp Vught gestuurd. Daar vandaan ontvingen we sporadisch brieven, die heb ik nog steeds. Vlak voor het kamp bevrijd werd, zijn alle mensen die daar zaten in treinen weggevoerd, mijn moeder was daarbij. Ze is toen naar Ravensbrück gebracht, dat ligt in het noorden van Duitsland. Dat was een vreselijk kamp. Op een gegeven moment zijn vanuit Ravensbrück 200 Nederlandse vrouwen naar een vrouwenkamp net buiten Dachau vervoerd, dat is helemaal in Zuid Duitsland. Dat is eigenlijk haar geluk geweest. Ravensbrück had ze waarschijnlijk niet overleefd. Daar kwam ze te werken in de Agfa-fabrieken. Ze moest daar munitie maken en gasmaskers. Daar is ze uiteindelijk bevrijd door het Zwitserse Rode Kruis. In Dachau is ze vrij behoorlijk behandeld, ze werd daar niet gemarteld of zo. Ze hadden daar een bewaker, die gedwongen was om te bewaken en dat was een hele goede man, die heeft heel veel voor de vrouwen gedaan. Mijn moeder is toen nog bij zijn ouders in huis geweest. Ik heb nog jaren contact gehad met de zusters van die man.’

Weet u nog dat uw moeder thuis kwam?
‘Dat was pas in juli 1945, een paar maanden na de bevrijding. Ik weet nog dat we iedere dag naar het Centraal station gingen naar de achterkant bij de De Ruijterkade, daar kwamen de treinen aan die uit Duitsland kwamen om te kijken of ze kwam, want we wisten al wel dat ze nog leefde. We hadden daar de hele dag tevergeefs gestaan. ’s Avonds kwamen we weer thuis en toen kwam er een buurmeisje aan en die zei: “Je moeder komt eraan”. Nou ik heb mijn vader nog nooit zo hard zien lopen. Ik heb een foto van mijn moeder toen ze terug kwam, ze woog nog maar 40 kilo. Mijn moeder heeft heel weinig verteld van wat ze heeft meegemaakt. Het is dat we spulletjes, brieven, foto’s hebben gevonden, daarom weten we nu zoveel.’

Binnenkort viert mevrouw de Kat haar 90e verjaardag, Ze viert het samen met dochter die wordt 60 en haar kleindochter, die wordt dan 30.