‘Dagenlang liep ik door de bergen van Turkije’

In buurthuis De Meevaart ontmoeten de drie kinderen vader en zoon Reza. Als ze allemaal aan een tafeltje zitten, stellen de leerlingen vragen. Dat is nog niet makkelijk want mijnheer Reza verstaat niet alles en beantwoordt de vragen in het Perzisch. De zoon van mijnheer Reza treedt gelukkig op als vertaler. De kinderen zijn onder de indruk van de verhalen die ze horen. ‘Ik zal altijd onthouden hoe hij vertelde over zijn vlucht door de bergen in Turkije.’

Hoe kwam u in Amsterdam terecht?
‘Samen met mijn vrouw en zoontje van drie jaar moest ik vluchten uit Iran. Het vluchtplan lag klaar. Maar opeens moest ik eerder weg. Dagen heb ik door de bergen van Turkije getrokken. Lopend. Er waren soldaten in de bergen. Er werd op me geschoten. Ik had geen visum voor Turkije en kwam in de gevangenis terecht. Na drie weken kon ik eruit en kwam mijn vrouw samen met mijn zoon naar Istanbul. Van daaruit zouden we vliegen naar Canada, waar een vriendin ons op zou wachten. Maar
bij een tussenstop op Schiphol werden we aangehouden. Mijn paspoort was vals. Een nacht moesten we bij de politie blijven. Daarna kwamen we terecht in een pension aan de Keizersgracht. We waren misschien niet in Canada, maar wel in een stad waar ons kind veilig kon opgroeien. Dat was het belangrijkste voor ons. Ergens moesten we ons ‘huis’ noemen. Je moet ergens arriveren. Dat was hier. In Amsterdam.’

Kunt u iets vertellen over uw leven in Iran?
‘In Iran woonde ik samen met mijn vrouw en zoontje. Ik werkte als boekhouder en accountant. En ik was fel tegen het beleid van de regering. Ik protesteerde en maakte protestkranten met een oude typemachine, en demonstreerde. We verspreidden de kranten onder de mensen. Ik ben uiteindelijk opgepakt en heb vier jaar in de gevangenis gezeten in Iran. Daar wil ik niet over vertellen. Mijn vrouw heeft negen maanden opgesloten gezeten. Net op tijd ging ik weg uit het land, om te voorkomen dat ik weer werd opgepakt.’

Werd u goed ontvangen in Amsterdam?
‘Ja, het was een goede ontvangst. Maar in Amsterdam kon ik niet werken als accountant vanwege de problemen met de taal. Ik ging werken waar het maar kon… in een restaurant en bij een naaiatelier, ook al kon ik niet naaien. Ik leerde het gewoon. We maakten overhemden van oude spijkerbroeken, wat toen erg in de mode was.’

Wat goed, u deed dus aan hergebruik! Dat is goed voor het milieu.
‘We deden het vooral om geld te verdienen. Maar liever wilde ik werken als eigen baas. Ik ben daarom een wasserette begonnen. Later kreeg ik een tweede zoon en mijn beide kinderen groeiden op in Amsterdam. Ik ben nooit meer terug gegaan naar Iran. Dat durf ik niet.’