Erfgoeddrager: Vanelgi

‘Mijn vader weigerde de ariërverklaring te tekenen’

Febe, Sem en Vanelgi van basisschool De Nautilus gingen op bezoek bij mevrouw Greet Wiebosch. In de oorlog was zij ongeveer even oud als zij nu zijn. Ze heeft veel erge dingen gezien, zoals een bom op het ziekenhuis bij haar in de buurt. Haar vader was altijd open over de verschrikkingen van de oorlog en had duidelijke principes, waar ze hem nog altijd dankbaar voor is.

Ging u in de oorlog naar school?
‘Alle kinderen kregen op een dag een briefje waarop de ouders moesten aangeven of je joods was. Dat heette een ariërverklaring. Mijn vader weigerde het te tekenen en daarom mocht ik niet meer naar school. Hij legde mij uit hoe fout het is om te discrimineren. Veel ouders tekenden gewoon. Als je dan later hoort wat er met die joodse kinderen is gebeurd… Ik schiet er altijd nog vol van. Mijn vader heeft mij het leren niet afgepakt, maar mij geleerd wat principes zijn. Ik ben nog altijd trots op hem en het is daarna allemaal goed gekomen met me, hoor.’

Wat at u in de oorlog?
‘We hadden zo weinig te eten dat mijn vader besloot dat we onze twee konijnen Flippie en Flappie op moesten eten. Er zijn in de oorlog veel huisdieren opgegeten; je zag geen kat meer op straat. Onze hond Prins at eerst nog tulpenbollen met ons mee, maar hij werd helemaal kaal. Na de konijnen was toen Prins aan de beurt. We kregen allemaal een pootje, maar veel vlees zat er niet aan; het was een Yorkshire Terriër. De belangrijkste dagbesteding was dat je wat te eten kreeg. Ik zie mezelf nog met mijn tweelingzusje in de lange rij voor de gaarkeuken staan. Op houten kleppers, want schoenen had je niet, wachtend in de kou. Als er bruine bonensoep was, moest je opletten dat er goed was geroerd, anders kreeg je alleen maar water. Op het Leidseplein was nog een restaurant open voor de Duitsers. Ik had gezien dat daar buiten in afvalemmers vaak kontjes wortel en aardappelschillen lagen. Daar maakten we thuis dan hutspot van.’

Bent u bang geweest?
‘Het geluid van de Engelse vliegtuigen over de stad vond ik heel indringend. En er viel weleens een bommetje verkeerd, zoals op het Wilhelmina Gasthuis. Mijn vader nam ons er mee naartoe. Er lagen mensen zonder armen of benen op straat. Mijn vader vond dat we de verschrikkingen van de oorlog moesten zien; wat er gebeurt als mensen zo lelijk met elkaar omgaan.
Als de vliegtuigen ‘s avonds overkwamen, kon ik vanuit mijn raam de zoeklichten zien. Dat was net een spannende film. Ik zag eens hoe een vliegtuig werd beschoten en in brand vloog. De piloot kwam aan een parachute naar beneden. Ze schoten ook op hem, maar hij landde veilig bij ons in de binnentuin en de buren hielpen hem vluchten. Mijn vader en ik liepen een keer op de Weteringschans en iedereen op straat werd door Duitse soldaten in een kring gezet. Die nacht was er door het verzet een hoge ome van de politie doodgeschoten. Wij moesten toen toekijken hoe twee verzetsmensen werden doodgeschoten. Je durfde niet weg te kijken.
Ik heb veel dingen gezien die ik nooit zal vergeten.’

    

 

Contact


Heb je een vraag aan ons? Wilt u meedoen als verteller, als basisschool, of een bijdrage leveren door een interview te begeleiden? Neem contact op, we helpen graag verder.

Christine: +31 6 816 834 18

NL41 TRIO 0254 753892